Na rogu ulic Łąkowej i Kopernika uwagę niejednego postronnego przechodnia przykuwa okazałych rozmiarów zaniedbany budynek. Budynek pochodzący z 1882 roku, zaprojektowany w neorenesansowym stylu, należał do Teodora Milscha. Kim był Milsch? W okresie jego największej prosperity pewnie niejeden Łodzianin znał go doskonale. Teodor Milsch prowadził bowiem browar przy ulicy Kopernika. Wówczas ulica ta nosiła nazwę od nazwiska Teodora.
Choć pewnie trudno dzisiaj to sobie wyobrazić, odcinek od Dworca Kaliskiego do zbiegu ulic Kopernika z Łąkową stanowił niegdyś las z niewielkimi stawami. Fakt ten wykorzystał Teodor Milsch, zakładając w tym miejscu coś na wzór parku rozrywek plenerowych. Lokalizacja była doskonała bowiem z centrum miasta, zarówno od ulicy Kościuszki czy Piotrkowskiej było do ulicy Milscha bardzo niedaleko. Park rozrywek szybko stał się popularnym miejscem. Nie tylko ze względu na obecność stawu z łódkami, alejek spacerowych czy muszli koncertowej. ale w dużej mierze przez drewnianą leśniczówkę…
.Amatorami tego typu rozrywek była raczej średnio zamożna cześć obywateli miasta. Na taki stan rzeczy złożyło się kilka czynników. Przede wszystkim wstęp do parku Milscha był bezpłatny. W tym czasie większość parków w Łodzi, była zupełnie prywatna, a ich właściciele pobierali opłaty za wejście. Mimo różnych atrakcji Lasek Milscha nie dostarczał rozrywek na tyle wykwintnych jakie np. Anstadtowie przygotowali na Helenowie. Dlatego wyższe sfery bawiły się u Anstadtów, natomiast średnie wybierały rozrywki u Milscha. Co więcej, warto wspomnieć, że w latach 60. i 70. XIX wieku przemysłowcy trudniący się produkcją piwa próbowali łączyć produkcję z dystrybucją. Wspomniana leśniczówka stanowiła tego przykład. Znajdowały się w niej: sala taneczna, bufet i kuchnia. Było to miejsce zabaw, koncertów i spotkań towarzyskich, które nie mogły się obyć bez… piwa produkowanego w pobliskim browarze właściciela. Zatem serwowano tutaj świeże piwo prosto z browarów Milscha. Kres popularności leśniczówki i całego Lasku Milcha przyniosła budowa Dworca Kaliskiego oraz połączenie dworca linią tramwajową z centrum Łodz. Przecięcie lasu linią tramwajową oraz postępująca parcelacja działek, a następnie zabudowa tej części obiektami przydatnymi z punktu widzenia dworca, sprawiły, że obszar ten stracił swój rekreacyjny charakter. W 1900 roku browar Milscha spłonął, a jego ulica w XX-leciu międzywojennym została przemianowana na ulicę Kopernika. Sama leśniczówka w późniejszym okresie czasu przeszła w ręce ugrupowań politycznych, w 1920 roku była miejscem kwaterunku ludności uciekającej z terenów zajętych przez Armię Czerwoną podczas wojny polsko-radzieckiej. Później rozebrano ją w całości i dziś nie ma po niej śladu.
O obecności Milscha w tej części miasta świadczy już tylko w zasadzie zaniedbana willa na rogu ulic. W 1918 roku willa znajdowała się pod zarządem Cechu Rzeźników i Wędliniarzy, którzy przenieśli się później do nieco bardziej reprezentacyjnego budynku obok Parku Poniatowskiego. Willa obecnie jest w kiepskiej kondycji, chociaż od strony ulicy Kopernika odnowiono nieco jej elewacje. Cały remont tej części budynku był pewnie podyktowany ogólną rewitalizacją ulicy Kopernika, połączoną z remontem i uruchomieniem kompleksu Tobaco. Szkoda, że prace nie objęły całego budynku, a zwłaszcza jego frontowej elewacji. Ten trzykondygnacyjny budynek posiada bowiem wciąż widoczne zdobienia okien, gzymsów czy kolumn oddzielających okna. Na uwagę zasługuje także drewniana, przeszklona weranda. Pozostałe części budynku nie są nam znane, gdyż niewiele już widać od strony Łąkowej lub Kopernika.
Historia Milscha rzuca nieco inne spojrzenie na tę część Łodzi. Trudno dzisiaj przypuszczać, że w miejscu Hotelu Hilton, Hotelu Focus czy wspomnianego Tobaco znajdowały się las, stawy i inne obiekty rekreacyjne. Ich kres przyniosła budowa Dworca Kaliskiego, skomunikowanie linii tramwajowej oraz parcelacja i zabudowa tej części miasta przez takich fabrykantów jak Kindermann czy Państwowy Monopol Tytoniowy.
Willa Milscha na mapie Łodzi:
Napisaliśmy na podstawie:
- Ryszard Bonisławski, Spacerownik Łódzki, Biblioteka Gazety Wyborczej, s. 102-103
- Dariusz Kędzierski, Ulice Łodzi, wydawnictwo Księży Młyn, Łódź 2009, s. 53-54
- Dariusz Kędzierski, Milscha czyli Milsza… Ulica Mikołaja Kopernika
Zapraszamy do zwiedzania razem z nami
kolejnych historii z ulicy Łąkowej
Zobacz przykład najstarszej łódzkiej secesji
Z Łodzią jesteśmy związani od kilku lat. Lubimy to miasto za jego niezwykłą historię. Uwielbiamy odkłamywać stereotyp „polskiego Detroit”. Odkrywamy wyjątkowe detale kamienic, zaglądamy do ciekawych podwórek, zwiedzamy wspaniałe muzea, spacerujemy po najbardziej urokliwych parkach. Wszystko to, aby pokazać naszym czytelnikom, że Łódź to wyjątkowe miejsce, które warto odwiedzić.
Z Łodzią jesteśmy związani od kilku lat. Lubimy to miasto za jego niezwykłą historię. Uwielbiamy odkłamywać stereotyp „polskiego Detroit”. Odkrywamy wyjątkowe detale kamienic, zaglądamy do ciekawych podwórek, zwiedzamy wspaniałe muzea, spacerujemy po najbardziej urokliwych parkach. Wszystko to, aby pokazać naszym czytelnikom, że Łódź to wyjątkowe miejsce, które warto odwiedzić.
