Ruch uliczny zwiększył się znacznie, przybyło ulicznych sprzedawców zniczy. Wszelkie znaki wskazują, że 1 listopada już lada moment. Jeśli macie chwilę wolnego i ochotę na spacer po fascynujących miejscach, spróbujemy Was zaprosić na Stary Cmentarz w Łodzi przy ulicy Ogrodowej.
Krótko o historii
Cmentarz istnieje od 1855 roku czyli liczy sobie już ponad 150 lat. Nazywany jest niejednokrotnie najważniejszą nekropolią w mieście. Powodów do tego miana jest zapewne kilka. Być może uda nam się wymienić najważniejsze z nich:
Cmentarz trójwyznaniowy – bo podzielony jest na części dla poszczególnych wyznań: katolicką, ewangelicką i prawosławną.
Cmentarz wybitnych Łodzian – bo pochowano na nim wielu znanych Łodzian, m.in. Władysława Strzemińskiego, Leona Niemczyka
Cmentarz rodów fabrykanckich – bo swoje rodzinne grobowce ulokowało tutaj wiele spośród najbardziej znanych rodzin fabrykanckich.
Cmentarz artystyczny – bo nagromadzonych na nim dzieł sztuki w postaci rzeźb, płaskorzeźb, monumentalnych kaplic i przeogromnych grobowców trudno szukać w innych częściach miasta.
1 listopada z pewnością będzie na Starym Cmentarzu tłoczno. Wieczorem z pewnością będzie bardzo kolorowo. Jeśli dopisze pogoda, to będzie niemal romantycznie. Zajrzyjcie jeśli macie czas, zachęcamy, bo to bardzo wyjątkowe miejsce.
Dla amatorów monumentalnych obiektów sakralnych:
Kaplica Scheiblerów
Niekwestionowanym liderem jest Kaplica Scheiblera. Jej rozmach sprawia, że wielu odnosi wrażenie, że kaplica jest małym kościołem na środku cmentarza protestanckiego. Doskonale widać ją od strony ulicy Ogrodowej przez jedną z bram wejściowych. Do Kaplicy wiedzie alejka, wzdłuż której znajdują się grobowce mniej i bardziej znanych Łodzian. Część z nich była niedawno rewitalizowana i odzyskała swój dawny blask. Kaplica Scheiblera powstała w 1888, siedem lat po śmierci Karola Scheiblera. Budowę rozpoczęto na wniosek wdowy po Karolu, Anny Scheibler. Obiekt uważa się za jeden z najcenniejszych budynków architektury cmentarnej na całym świecie. Warto zwrócić na to szczególnie uwagę, gdyż na całym świecie trudno spotkać pomniki tak wyszukanej i artystycznej postaci, jak Kaplica Scheiblera na Starym Cmentarzu w Łodzi. Obiekt stanowi o wielkiej prospericie familii Scheiblerów w Łodzi. Będąc w pobliżu kaplicy, zaczynamy dobrze rozumieć jak wielką fortunę zgromadził król bawełny Karol Schebiler. Kaplica wybudowana z piaskowca, wewnątrz ozdobiona marmurem określana była wielokrotnie jako najkosztowniejszy pomnik w całym kraju. Nie tylko ze względu na kosztowny i niespotykany na taką skalę materiał, z którego ją wykonano, ale również na rozmach, neogotycką architekturę i wyszukany projekt. Kaplica została zbudowana na planie krzyża, okna wypełniono witrażami, a całość dopełniła 37-metrowa wieża. Wewnątrz spoczęły szczątki rodziny Scheiblerów, w tym fundatorki i inicjatorki budowy kaplicy – Anny Scheibler oraz Karola Scheiblera. Spoczęły niestety do czasu, bo zaraz po wojnie Stary Cmentarz był wielokrotnie dewastowany i rabowany. Kaplica stała się pewnie jednym z głównych punktów na mapie złodziei, którzy sprofanowali i zniszczyli trumny wraz ze szczątkami rodziny. Od tamtej pory do późnych lat 70 XX wieku praktycznie w żaden sposób nie zabezpieczono kaplicy przed dalszym okradaniem, dewastacją i rujnującym działaniem czasu. Dopiero w 1991 roku wymieniono pokrycie dachu i powstrzymano częściowo niszczenie obiektu. W tej chwili Kaplica Scheiblera pozostaje pod opieką powołanej specjalnie na jej potrzeby Fundacji na rzecz Ratowania Kaplicy Scheiblera. Dzięki jej działalności poczyniono spore prace remontowe i renowacyjne, czego przykłady możecie zobaczyć na zdjęciach w galerii. Będąc 1 listopada na Starym Cmentarzu wybierzcie się koniecznie, aby zobaczyć z bliska ten wyjątkowy przykład architektury cmentarnej. Nie da się go przeoczyć. Pamiętajcie również, że tego dnia jak co roku, odbędzie się kwesta na rzecz ratowania Kaplicy Scheiblera.
Kaplica Heinzlów
Innym, wyjątkowym punktem na spacerowej mapie Starego Cmentarza, a dokładniej jego katolickiej części, pozostanie z pewnością Kaplica Heinzlów. Ten obiekt podobnie jak Kaplica Scheiblera został wzniesiony na zlecenie wdowy po Juliuszu Heinzlu. Obiekt przypomina nieco kaplicę Zygmuntowską na Wawelu. Został wybudowany w stylu neorenesansowym. Niedawno z resztą obiekt został zrewitalizowany, a wszystkie jego detaliczne walory prezentują się w tej chwili naprawdę dobrze. Środek kaplicy wykonany został z piaskowca. Wnętrze było niegdyś ozdobione rzeźbą Juliusza Heinzla, która została skradziona i do dziś nie wróciła na swoje miejsce. Więcej o tej kaplicy jak i samej rodzinie Heinzlów dowiecie się tutaj.
Amatorzy spacerów po zaciszu:
Wbrew pozorom cmentarz ulokowany w bliskiej styczności z Manufakturą i w całkiem ruchliwej okolicy, pozostaje mimo wszystko miejscem cichym i spokojnym. Jest to bardzo dobre miejsce na ciekawy spacer, zwłaszcza dla tych, którzy lubią na chwilę zatrzymać się i podziwiać otocznie. Jest na co popatrzeć, zwłaszcza w przypadku wielkich grobowców rodzin fabrykanckich. Przepych i bogactwo widać w każdym detalu. Cześć nekropolii doczekała się rewitalizacji i odzyskały swój dawny blask. Inne, które pokrył kurz i znak czasu wyglądają również bardzo dobrze. W obrazie cmentarzy przyzwyczailiśmy się do zużycia i zniszczenia przez czas. Stary Cmentarz w Łodzi doskonale oddaje ten nastrój. Zdjęcia z galerii mamy z wiosennej wycieczki po tym wyjątkowym miejscu. Wyglądają całkiem nieźle, choć jesienią jest tam pewnie zdecydowanie ładniej.
Stary Cmentarz na mapie Łodzi:
Napisaliśmy na podstawie:
Ryszard Bonisławki, Spacerownik Łódzi, Biblioteka Gazety Wyborczej,
Z Łodzią jesteśmy związani od kilku lat. Lubimy to miasto za jego niezwykłą historię. Uwielbiamy odkłamywać stereotyp „polskiego Detroit”. Odkrywamy wyjątkowe detale kamienic, zaglądamy do ciekawych podwórek, zwiedzamy wspaniałe muzea, spacerujemy po najbardziej urokliwych parkach. Wszystko to, aby pokazać naszym czytelnikom, że Łódź to wyjątkowe miejsce, które warto odwiedzić.
